Początkowo myślałam, że czytanie pamiętników faszysty jest zdradą. Trochę jak "sypianie z wrogiem". Trzeba potępić i już. Jednak ciekawość historii mnie przekonała do lektury. Ciano, zięć Mussoliniego, arystokrata, syn wielkiego zwolennika faszyzmu, sam zafascynowany doktryną Mussoliniego, zapisuje dzień po dniu swoje życie w czasach wojny. Komentuje też istotną z punktu widzenia Włoch i ich polityki wydarzenia polityczne i wojenne. Pierwszy mit, jaki udało mi się zwalczyć podczas lektury to mit o jednomyślności i jednorodności postaw wroga. Ciano współczuje Polakom w sierpniu 1939 - wspomina o przygotowaniach do wojny od lipca. Jeździ do Becka od jakiegoś czasu, oglada Polskę przez pryzmat jej przywiązania do stereotypu Włoch-artysta jako kompletnie oderwana od rzeczywistości - chciałby, by Polacy docenili waleczność Włochów nad "sprzedajność artystów do wynajęcia" - to drugi mit, który runął w moich oczach, mit Włocha dumnego z kultury swojego narodu. Trzeci mit dotyczy sfery uczuciowości potwora-faszysty w czasie wojny, Ciano rozpacza po śmierci ojca, przechodzi załamanie, opłakuje śmierć siostry, nawet śmierć wiekowej niani nie pozostawia go obojętnym, ma za złe okrucieństwa dokonywane na froncie wschodnim przez Niemców, ma wątpliwości, czy Włochy mają stawać ramię przy ramieniu z pozbawionymi skrupułów nazistami. Kolejny mit dotyczy celów polityki faszystowskiej. Dotychczas myślałam o nich w prosty sposób: zagarniecie cudzych majątków i ziemi, eksterminacja wybranego wroga, w celu budowy utopijnego systemu dla wybranych osób. Okazuje się, ze to prezentacja zwodnicza, cele były partykularne, każdy z nazistów i każdy z faszystów miał swoje prywatne cele prowadzenia nagonki, a potem działań wojennych, jednoczyła ich wszystkich okazja do realizacji tych celów. W każdym razie polecam gorąco tę zapomnianą lekturę pisaną przez najbliższego zausznika Mussoliniego, spotykającego się z najwyższymi dygnitarzami państw osi, rozstrzelanego przez duce za próbę odsunięcia go od władzy.

Napisana żywym językiem autobiografia wojenna muzy XX-lecia międzywojennego. Uciekinierka z getta przezywa dzięki pomocy nastolatki i jej rodziny. Ksiązka daje pojęcie o ty, jak trudno było uciec przed śmiercią w czasie Holokaustu, o tym, na czym polegał antysemityzm i na czym polegała mądra pomoc. Niezwykła osobowość Izabeli ciągnie mnie do jej kolejnych książek

Świetna książka ujawniająca mechanizm powstania państwa totalitarnego w skali mikro - w małym miasteczku w Niemczech zmienia się ustalone od lat relacje, sposób bycia ludzi - wchodzi nowe, w brunatnych mundurach. Główny bohater, jak Dyl Sowizdrzał, próbuje rozsadzić rodzącą się bandycką strukturę wchodząc w to bagno uzbrojony jedynie w cytaty z Mein Kampf - bandyci nie są ideowo przygotowani na polemikę z Hitlerem, dlatego udaje mu się czasami osadzić ich w miejscu. Przygody są niep­rawd­opod­obne­, ale jednak prawdziwe. Ksiązka odczarowuje nieco mity narosłe wokół początków III Rzeszy

Niełatwa książka, naukowa rozprawa zawierająca mnóstwo szczegółów, przykładów i nawiązań, jednak jak na razie jedyna,która w sposób przekrojowy dała mi odpowiedź na wiele pytań, takich jak: czy średniowiecze było jednolite kontekstowo, w jaki sposób kultura splatała sie z religią, jak kształtowały się imaginaria średniowieczne, co było ważne wtedy dla ludzi różnych stanów, czy coś zostało nam przekazane z tamtej obyczajowości, czy karmimy się tylko legendami.

Warto przeczytać tę książkę z dwu powodów: czas,w jakim przyszło żyć i decydować o swoim losie Antoniemu Słonimskiemu był niezwykle trudny - śledząc jego wybory przeżywamy niejako ten czas w sposób autentyczny, sami siebie możemy wypróbować "na sucho". Drugi powód to możliwość poznania nietuzinkowej postaci,znanej głównie z przypadkowo wybranych utworów,jakie pozostawił. W książce możemy prześledzić ewolucję jego myśli i dość niezmienny rys charakteru,który pozwalał Słonimskiemu na pozostanie sobą w różnorodnych sytuacjach życiowych. Humor miesza sie tu z powagą, wolność z niewolą, miłość z odrzuceniem, a wszystko zbudowane wokół niebywałej inteligencji i przenikliwości mistrza złośliwych obserwacji.