Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważny jest Tata dla każdego • dziecka… jednak warto o tym stale przypominać. Tego zadania podjęła się uznana pisarka literatury dziecięcej Renata Piątkowska. W najnowszej książce pt. Po prostu Tata (Wydawnictwo Literatura) znakomicie podkreśliła, jak wielka jest moc wzajemnej relacji ojca i dziecka. Pozycja została opatrzona ilustracjami Magdaleny Pilch. • W książce znajdziemy siedem niezwykle zapadających w pamięć opowiadań, napisanych barwnym, a zarazem prostym językiem. Historie o miłości ojcowskiej z pewnością poruszą u każdego odbiorcy niespotykane pokłady czułości, a i być może wywołają niejedną łzę. To opowieści o tym, • ile jest warte dane dziecku słowo: Pamiętaj, zawsze będę przy Tobie. Choćby cały świat się zawalił, nigdy nie zostawię Cię samego; o tym, czym jest bezwarunkowa miłość, nieustanne wsparcie, anielska cierpliwość, przede wszystkim jednak o tym, ile potrafi dać siła ojcowskiego przykładu i obecność. Współcześnie wiele mówi się o roli • ojca w procesie wychowania. Stale zmienia się, na szczęście na lepsze, rozumienie jego zadania i miejsca w rodzinie. To już nie tylko wymagający, zarabiający na godny byt ojciec opoka. To czuły i kochający Tata stojący ramię w ramię z Mamą (w tym miejscu warto • wspomnieć o wydanym wcześniej tytule tej samej autorki Po prostu Mama. • Polecam równie mocno!). Tata który utuli, nakarmi, zmieni pieluchę, przeczyta książkę… Może właśnie tę opisaną powyżej? Opowiadania Renaty Piątkowskiej można znaleźć na półkach Biblioteki Kraków, • Dorota Bojeczko

Nic tak nie wprawia w świąteczny nastrój, jak dobra książka, a zwłaszcza książka o świętach. Taką właśnie opowieścią jest Śnieżna siostra Mai Lunde. Tę norweską pisarkę poznałam dzięki jej fenomenalnemu dziełu dla dorosłych Historia pszczół. Byłam więc ciekawa, jak poradziła sobie w zgoła innym typie powieści – tym razem dla dzieci. Muszę przyznać, że jestem pod ogromnym wrażeniem tej lektury. Powieść składa się z 24 rozdziałów – na każdy dzień adwentu po jednym. Opowiada o Julianie, który w okresie Świąt Bożego Narodzenia zaprzyjaźnia sięz niezwykłą dziewczynką o imieniu Hedvig. Ta pogodna, uśmiechnięta i niebywale rozmowna bohaterka zabiera go do swojego domu, pełnego ciepła i magicznej, świątecznej atmosfery. Julian spotyka Hedvig w bardzo trudnym momencie, kiedy jego rodzina pogrążona jest w smutku i żałobie po śmierci starszej siostry chłopca. Czy dzieciom wspólnymi siłami uda się wydobyć najbliższych z przygnębienia i marazmu? Czy Święta Bożego Narodzenia, mimo tak wielkiego cierpienia, staną się pięknym i radosnym czasem? No i wreszcie: kim tak naprawdę jest Hedvig i jaką tajemnicę skrywa? Tego wszystkiego dowiecie się, czytając tę piękną i wzruszającą opowieść o smutku, stracie, rodzinie, przyjaźni i szczęściu. Śnieżna siostra zachwyca wspaniałymi ilustracjami Lisy Aisato, które dodają książce czarodziejskiego charakteru. Warto docenić również pracę tłumaczki Mileny Skoczko. Polecam gorąco, nie tylko dzieciom, w świąteczny czas. • Anna Jędrzejowska

To trzecia książka o Andrzeju Zausze, ale ta – autorstwa Jarka Szubrychta, opublikowana w 30. rocznicę śmierci wokalisty, wydaje się być na długie lata ostatnią. Tak jest kompletna, obszerna, tak wnikliwie opisuje życie artysty, początki kariery i jej jakże niełatwy przebieg. A gdy już wydawało się, że dla Andrzeja Zauchy świat estrady i scen muzycznych się otworzył, nastąpił dramat… Ten dramat, znany dobrze, sygnalizuje nam autor w kolejnych rozdziałach, by dopiero na końcu go opisać, bez zbędnych słów, patosu, komentarzy… To w ogóle książka znakomicie napisana, z wręcz literackim wstępem, świetnie skomponowana, zarazem przejrzyście dokumentująca niemal trzy dekady bycia w środowisku muzycznym wyjątkowego artysty – może zbyt prostolinijnego, może niezbyt konsekwentnego w prowadzeniu swej kariery, może zbyt szybko rezygnującego z ambitnych celów, bo trzeba było utrzymać rodzinę… Ileż świetnych pomysłów, oczywiście często nie z jego winy, nie zostało zrealizowanych przez tego nadzwyczaj utalentowanego wokalistę, muzyka, aktora… Artystę, który miał gigantyczny talent i za mało szczęścia. Teraz miał szczęście do kolejnego biografa, który przygotował książkę starannie, mając do pomocy ponad 60 rozmówców – w tym ukochaną ciocię artysty i córkę Agnies zkę. Powstała praca wyczerpująco opowiadająca o Zausze, a zarazem znakomicie oddająca życie muzyczne Krakowa lat 60., 70. i 80. XX wieku i książka atrakcyjnie wydana przez Wydawnictwo Literackie. • Te wszystkie jej walory sprawiły, że jednogłośnie została Krakowską • Książką Miesiąca grudnia. • Wacław Krupiński

Ulica Krupnicza 22 – ten adres zawsze wywołuje na mojej twarzy sentymentalny uśmiech, a to za sprawą przeczytanych przeze mnie • książek na temat tej legendarnej kamienicy (Muzy przy Krupniczej, Panopticum oraz Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą). • Panopticum Tadeusza Kwiatkowskiego, prozaika i satyryka, męża Haliny Królikiewiczówny, przyjaciela Karola Wojtyły, to lektura wyborna, dedykowana tej krakowskiej wieży Babel. Książka ukazała się w 1995 r., • a w 1996 r. została doceniona Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. • Rodzina Kwiatkowskich spędziła w tym domu 12 lat, tutaj odbyło się ich • wesele i urodziła się im córka. Trzypiętrowa kamienica wybudowana została w 1911 r. dla krakowskiego adwokata Adolfa Lebeskinda. W 1945 r. została przeznaczona na siedzibę krakowskiego Oddziału Literatów Polskich. Przez 50 lat do 1995 r. przewinęło się przez jej gościnne progi około 100 mieszkańców. Dom przygarniał głównie pisarzy • warszawskich, bezdomnych artystów, weteranów wojennych. Mieszkali tutaj m.in. Andrzejewski, Brandys, Dygat, Gałczyński, Kisielewski, Kruczkowski, panie Mortkowiczowe, Mrożek, Rolleczek, Szaniawski, Szymborska, Wyka. Warszawscy lokatorzy próbowali wymusić dla siebie podziw za swoje zasługi w czasie okupacji i bohaterstwo w powstaniu warszawskim. Z czasem jednak zaprzyjaźnili się z innymi mieszkańcami i stworzyli wielką rodzinę. Za to z artystami ze wschodu i ze Lwowa • nie było żadnych problemów. Dom pękał w szwach od nadmiaru lokatorów, a stołówka czasami bankrutowała. Najciekawsze były literacko-kabaretowe soboty z popisami Zawieyskiego, Otwinowskiego, Brandysa, Wyki czy Dygata. Tadeusz Kwiatkowski wspomina, że idąc Krupniczą, musiał cały czas ściągać nakrycie głowy, aby kłaniać się różnym osobistościom, które nawet jeśli nie mieszkały przy Krupniczej 22, to przychodziły się tutaj stołować. Wypożycz Panopticum i poczuj ten • klimat! • Joanna Muniak

Wznowione właśnie, po dziesięciu latach, dwa tomy rozważań o współczesnej Polsce krakowskiego filozofa i historyka myśli społecznej prof. Bronisława Łagowskiego (ur. 1937) są przepyszną lekturą, zaprawioną jednak gorzkimi ingrediencjami. Na powtórne wydanie absolutnie zasługiwały obie książki – Duch i bezduszność III Rzeczypospolitej oraz Symbole pożarły rzeczywistość. Teksty publikowane w latach 1997–2010 na łamach prasy, głównie tygodnika Przegląd, w formie felietonów (były czymś więcej!), dzisiaj porażają • aktualnością konstatacji, ocen, opinii. Ujmują trafnością komentarzy, wnikliwością analiz, głębią spostrzeżeń. Na dodatek, dzięki talentowi pisarskiemu ich autora obcujemy z literaturą, którą słusznie porównano do esejów Michela de Montaigne’a, francuskiego pisarza i fi lozofa epoki renesansu. W słowie wstępnym Łagowski napisał: Nie odkrywam faktów, piszę o tych, które są przeważnie czytelnikowi znane w ogólnych zarysach. Chcę je tylko przedstawić w prawdziwszym świetle. • Inaczej je ważę i mierzę. Punkt ciężkości spoczywa w refleksji, nie w faktografii. Przemyślenia autora odnoszą się do polskiej historii, kultury, polityki, narodowych mitów, obyczajów. Często zostały one wzbogacone o błyskotliwe podsumowania, ponadczasowe sentencje. Dla zachęty czytelniczej przytaczam kilka z nich; znajdują one potwierdzenie i przed laty, i dziś niestety. Przykładem te o partiach politycznych: Istota sprawy polega na tym, że ważne interesy 38 milionów mieszkańców tego kraju powierzamy ludziom, którym brakuje i wiedzy, i odpowiedzialności, i poczucia rzeczywistości. Ich główną • namiętnością jest szkodzenie partii przeciwnej i w tej konkurencji zdobyli dużą sprawność. I drugi, o liderach partyjnych: Są to emigranci we własnym kraju. Niezakorzenieni w przeszłości i nie zastanawiający się nad przyszłością. Tę konstatację zilustrowała we wrześniu tego roku słynna impreza u popularnego dziennikarza, z udziałem zbratanych ze sobą polityków wszystkich opcji, na co dzień wrogich sobie w mediach.Aktualne są też zdania o nieprzestrzeganiu prawa: To bardzo śmieszne, gdy Polacy mówią o prawie, zwłaszcza • obecnie, i zwłaszcza gdy mówi to rząd, który kpi sobie z prawa, gdy tylko gdzieś przeszkodzi ono najtrywialniejszym interesom jego klientów oraz To psucie prawa, mające służyć wątpliwym celom, dokonuje się pod hasłem wprowadzenia ładu moralnego. A już w 1998 roku Łagowski przekonywał, iż zapewnienie sądownictwu niezależności od władzy politycznej – rządu i sejmowej partokracji – jest dziś najważniejszą kwestią ustrojową w Polsce. Kluczowym momentem w tej kwestii jest niezawisłość sędziowska. Jeszcze pogląd o relacjach Europa – Polska: Europa zachodnia przyciąga obfi tością i łatwą dostępnością dóbr • konsumpcyjnych, ale już nie kulturą i nie swoimi wartościami. Celne spostrzeżenie uzupełniają dwa inne: W Polsce panuje niestety błędne przekonanie, że na rewizji powojennego porządku, „rozliczeniach z historią” mamy dużo do zyskania. Jest to potworny błąd oraz Niepodległa Polska powinna była od razu jak krajowych, przyjęła zasadę „pamięci”, czyli wiecznego jątrzenia i rozdrapywania ran. W obu tomach, liczących w sumie blisko 900 stron, i – co ważne zaopatrzonych w indeksy nazwisk, takich perełek czytelnik znajdzie więcej. Na koniec pozostawiłem maksymę, której pozostaje wierny, jak sam zapewnia, prof. Łagowski: W polityce, jak w całym życiu, pożądane jest, aby mniej doświadczeni i mniej mądrzy wierzyli w skuteczność tego, co zrobili bardziej doświadczeni i mądrzejsi. • Piotr Wasilewski