Przeglądając nowości dla dzieci, trafiłam na bardzo interesującą książkę o sztucznej inteligencji i robotach, które wkrótce staną • się nieodłączną częścią naszego życia. W ten świat wprowadzają nas profesor Ryszard Tadeusiewicz, znany automatyk i informatyk, oraz Maria Mazurek i Marcin Wierzchowski. Autorzy pokazują historię sztucznej inteligencji (SI) od lat pięćdziesiątych XX wieku i dalszy jej rozwój. Początkowo komputery używane były tylko do liczenia. Obecnie SI spotykamy na każdym kroku. W czasach pracy zdalnej cyfrowe kanały kontaktu, takie jak chatbot, voicebot oraz różne social media, stały się dla wielu firm kluczowymi elementami obsługi klientów. • Książka Alicja w krainie przyszłości, czyli jak działa sztuczna inteligencja wybiega w przyszłość: w domu Alicji pojawia się nowy członek rodziny – Basia, robot humanoidalny. Wykonuje wiele czynności w zastępstwie człowieka. Naśladuje automatycznie ludzkie zachowanie. Może pracować 24 godziny na dobę i pozwala załatwić wiele spraw • szybciej, oszczędzając nasz czas. Książka dostarcza dużo niezwykle • interesującej wiedzy. Dowiadujemy się z niej, co to jest myślenie, jak ono przebiega, jak funkcjonuje mózg ludzki, czym jest kod komputerowy i jak działa sztuczna inteligencja. A wszystko to zostało opisane w prosty i przystępny sposób, zrozumiałym językiem. W książce nie brakuje także elementów humorystycznych i świetnych ilustracji w formie infografik. Książka dedykowana jest dzieciom powyżej siódmego roku życia, ale każdy rodzic powinien przeczytać ją ze • swoim dzieckiem. Polecam. • Halina Biniek

Trafiłam na niewłaściwą rodzinę – krótko opisuje swoje życiowe położenie Talula, która – gdyby zaraz po urodzeniu umiała mówić – poprosiłaby, aby nazwać ją Pauliną. Niepodpisany dzienniczek, brakujący zeszyt, nieprzygotowany plecak z prowiantem na wycieczkę to nie wina ośmioletniej dziewczynki – to rodzice zaradnej i sumiennej czwartoklasistki, uwielbiającej szkołę i tabliczkę mnożenia, po raz kolejny dają dowód swojej życiowej nieporadności. Na co dzień pracują jako cyrkowcy, ale nie w cyrku z przyczepami i ze zwierzętami, tylko • w cyrku współczesnym występującym na deskach teatru. Rodzice zapominają prawie o wszystkim, co nie ma związku z ich pracą, poza tym Talula z powodu uczulenia taty nie może mieć kota, a na domiar złego ma starszego brata – Łukasza, co rzadko kiedy wychodzi na dobre. • Wydaje się, że świeżo przetłumaczona książka francuskiej autorki Marion Achard, która z wykształcenia jestcyrkowcem, to lekka i śmieszna opowiastka, a w rzeczywistości to niezwykle mądra lektura o świecie uczuć i potrzeb dziecka oraz o bardzo ważnych relacjach z najbliższą rodziną i rówieśnikami. Czekamy na polskie wydanie kolejnych części dziennika Taluli: Wymienię kiepską przyczepę na kompetentnych rodziców oraz Jak przeżyłam pierwszą klasę gimnazjum. Myślę, że będą równie dobre. • Agata Lesiak

Beata Chomątowska napisała jedną z najbardziej krakowskich książek, jakie ostatnio czytałem. Przeto nie dziwota, że kapituła Nagrody Krakowska Książka Miesiąca uhonorowała ją tym wyróżnieniem we wrześniu za Andreowię (Wydawnictwo Wielka Litera, Warszawa 2021). Opowieść toczy się w XX i XXI wieku w środowisku dziennikarskiego Krakowa, w okół najpopularniejszego wówczas dziennika IKC, z którego oprócz legendy po katastrofie II wojny światowej pozostał tylko krążownik • – dom prasy, siedziba niemal wszystkich krakowskich redakcji prasowych • związanych z RSW Prasa-Książka-Ruch. Andreowię można nazwać sagą • dziwnej, tajemniczej rodziny, opowiedzianą przez Andrzeja, któremu • niewiele w życiu wychodzi, choć ma o sobie dość wygórowane wyobrażenie. Wychowywany był przez babkę Filomenę oraz matkę Wandę. Do • tego nieznany ojciec, owiany legendą, oraz tajemniczy stary dziennikarz, legenda krakowskiej żurnalistyki… A gdy nałożymy na to świat wróżbitów – Wanda była jedną z najwybitniejszych autorek horoskopów w przedwojennym Krakowie – i wielowątkowość książki, • wkroczymy w magiczny świat Krakowa, z którego bardzo, ale to bardzo nie będzie się chciało wychodzić. Na dodatek – to dla tych bardziej wtajemniczonych, znających Kraków „od podszewki” – jest to książka z kluczem. Wiele postaci i zdarzeń to nie fikcja literacka. • Janusz M. Paluch

Marcina Mortkę jako autora książek dla dzieci znam i cenię za serię o przygodach wesołego wikinga Tappiego, którego z dziećmi uwielbiamy czytać. Przyszedł więc czas spróbować przeczytać coś innego tego autora. Tak trafiłam na "Biuro podróży Nosorożki Papti". Jest to • pięknie zilustrowana przez Magdalenę Babińską książka, dedykowana młodszym dzieciom. Główna bohaterka to tytułowa nosorożka Papti mieszkająca w dżungli Łubu-Dubu, w której prowadzi własne biuro podróży. Pomagają jej w tym przyjaciele: papuga Gagaduła oraz leniwiec Śpioch. Razem wymyślają niezwykłe miejsca, do których wysyłają na wakacje swoich klientów. Początkowo biuro nie cieszy się zbyt dużym powodzeniem, bo gdzie można wysłać zwierzęta, które na co dzień • mają słońce, wodę i las? Jednak z czasem zyskuje klientów, ponieważ wakacje to nie tylko wylegiwanie się nad wodą, można np. wyruszyć w podróż szybowcem, spędzić czas w bibliotece, szukając ciszy, czy udać się na… księżyc. Z każdej wyprawy przyjaciele wysyłają do nosorożki kartki pocztowe, w których zdają relacje z wojaży. Każda eskapada to strzał w dziesiątkę! Papti pomaga zwierzątkom nie tylko w wyborze miejsca na odpoczynek, ale także w różnych codziennych sytuacjach, rozwiązując wspólnie z nimi ich problemy. Bajka godna polecenia, zainteresuje zarówno dzieci, jak i rodziców. Przeczytałyśmy z córką również drugą część przygód nosorożki pt. "Biuro podróży nosorożki Papti. Papti i góra na horyzoncie", w której bohaterka, wraz • ze swoimi przyjaciółmi przenosi się do dżungli nad rzeką Amazonką. W nowym miejscu także pomaga zwierzęcym klientom w organizacji wspaniałych wakacji. To świetna wakacyjna lektura. Ahoj, przygodo! • Anna Jędrzejowska

"Od mikmaka do zazuli" to zbiór opowieści Michała Rusinka o języku • polskim i regionalizmach. Wydawałoby się, że wszyscy Polacy mówią po polsku, jednak nasza mowa bywa różna w różnych regionach kraju. Gdy • byłam mała, odwiedził nas wujek ze Śląska. Trudno mi było zrozumieć to, co do mnie mówił. Każdy region Polski ma takie słowa, zwroty, które są dla niego charakterystyczne i nie zawsze zrozumiałe dla przyjezdnych. Dzięki Atlasowi regionalizmów dla dzieci zwiedzimy Polskę od Szczecina po Bieszczady. Regionalizmy to wyrazy, których występowanie jest ograniczone terytorialnie tylko do pewnego regionu Polski. Skąd wzięły się te różnice w mowie Polaków? Przyczyną jest między innymi odmienna przeszłość różnych regionów kraju. W dużej mierze na powstanie regionalizmów wpłynęły języki, z którymi polski współistniał kiedyś w historii na danym terenie, na przykład podczas zaborów. Nie bez znaczenia pozostały również okoliczne gwary. • Wszystkie regionalizmy są odpowiednikami wyrazów istniejących w polszczyźnie uniwersalnej i wzbogacają język polski. Atlas jest pięknie wydany. Całość dopełniają kolorowe ilustracje Joanny Rusinek. Opisy regionalnych słówek, jak i rysunki podane są w sposób ciekawy i zabawny. Przeczytajcie tę książkę koniecznie z Waszymi dziećmi, przyniesie Wam wiele czytelniczej satysfakcji i na pewno poszerzy wiedzę o języku polskim młodszych i starszych czytelników. • Halina Biniek