Wbrew temu, co może sugerować tytuł, nie jest to ani kryminał, ani sensacja. To bardzo dobra proza psychologiczna, reprezentująca przemyślenia Segala na temat moralności, miary człowieczeństwa i odpowiedzialności za czyny. Autor, w tej swojej ostatniej powieści, szuka odpowiedzi na pytania dotyczące prawd uniwersalnych. • Przedstawia rodzinę, na jej przykładzie sprawdza i bada ludzkie odruchy, a poprzez pogłębione studium psychologiczne pokazuje rozpad więzi oraz uwikłanie w wymuszone powinności i zobowiązania. By obraz ich życia był pełny, czytelnik poznaje perspektywę każdego członka tej czteroosobowej rodziny. • Tajemnicza przeszłość odkrywana jest stopniowo, napięcie rośnie, myśli kłębią się. • Świetnym językiem, precyzyjnym, obrazowym i eleganckim, takim z wyższej literackiej półki, operował pisarz. • Liczy ta książka niewiele stron, ale ile na nich treści!

W „Menażerii…”, jak na naturalistkę i znawczynię tematu człowieczej nędzy i filisterstwa przystało, odmalowuje pisarka obraz upadku i zepsucia, a ludzkie portrety podszywa zwierzęcą naturą. • W tych dwunastu opowiadaniach piętnuje Zapolska głupotę, chciwość, rozwiązłość, pijaństwo, pychę. Brutalnie, bynajmniej nie przez bibułkę, pokazuje zgniliznę świata, występek i zezwierzęcenie człowieka. • Z tego zbioru „Szakale” wybijają się na prowadzenie skalą swojej bezduszności i małostkowości, są wstrząsającym opisem ludzkich zachowań, a przy tym mają pewien teatralny klimat, jak u Reymonta.

Na początku musiałam przyzwyczaić się do stylu tej tużpowojennej literatury, bardzo osadzonej w swoich czasach, w której dialogi są trochę wydumane i jakby nierzeczywiste, a świat, tak bardzo, na wielu płaszczyznach różni się od dzisiejszego, a jednak i w nim można znaleźć coś dla siebie. Odnalazłam to coś w przedstawieniu i opisaniu losu arystokracji, której czas, wraz z ostatnim stadium wojny, przemijał. Zmiany dziejowe, społeczne i obyczajowe pogrzebały dworkowo-pałacowy żywot konwenansów, pozorów, wyniosłości i sztuczności. • Ten ironiczny i trochę cyniczny dystans do starego stylu życia wyższych sfer u schyłku wojny, zaserwowany na koniec przez Dygata na przykładzie prowadzenia domu przez hrabinę Różę, podobał mi się o wiele bardziej niż początkowe perypetie przedwojennego, niedoszłego i zbuntowanego studenta, a także niż nieco późniejsze, paryskie losy. • Przesadnie afektowane czytanie lektora bardzo mnie męczyło i nie pozwalało zrazu docenić i polubić „Pożegnań”, ale ostateczna ocena wypada na ich korzyść. • Do drobiażdżków, które jeszcze zwróciły moją uwagę, mogę zaliczyć świetną scenkę rodzajową, w której widać obycie z Paryżem Polaka z „Kutna”, czyli przypadkowego znajomego głównego bohatera, który uosabia cechy i niektórych dzisiejszych podróżujących po świecie Polaków. • I zostanie ze mną jeszcze to hasło: „świata nie zmienisz”, które bez względu na czasy, ustroje, systemy i okoliczności nie traci na aktualności. Sama po wielokroć je słyszałam.

I znowu czytałam „Akademię pana Kleksa” tym razem z najmłodszą córką. Zgłębianie jej treści po raz któryś z kolei nie wzbudzało takich emocji jak za pierwszym razem, gdy czytając ją, sama byłam dzieckiem. W przypadku „Akademii…” najpierw obejrzałam w kinie filmową adaptację Krzysztofa Gradowskiego, oczywiście przed wielu, wielu laty, która zrobiła na mnie wtedy wrażenie piorunujące i do dziś niezapomniane. I wydaje mi się, że w przypadku tego filmu, podobał mi się on bardziej niż tekst, no bo ta muzyka i wyśpiewane wiersze Brzechwy! • Czytając książkę znowu, czuję, że część przygód i wydarzeń mocno się zestarzała, chociaż inne wciąż są aktualne. Ja nadal najbardziej lubię przygodę Adasia w psim raju. Mam też wrażenie, że niektóre historyjki składające się na poszczególne rozdziały, nie są zbyt dopracowane, brakowało mi w nich dodatkowego szlifu, sprawiały bowiem wrażenie, jakby po napisaniu, autor już nigdy do nich nie wracał i ich nie czytał, i tym samym ostatecznie ich nie zredagował. Świadczy o tym bodaj nadużywanie we wszystkich przypadkach i konfiguracjach przymiotnika „rozmaity”. Podczas głośnego czytania, aby nie oszaleć od ciągłego wyczytywania tego słowa, szukałyśmy z córką na zastępstwo synonimów i miałyśmy świetną zabawę językową. • Mojej córce bardzo się podobało i nie czepiała się drobiazgów tak jak ja. I tak jak mnie psi raj też skradł jej serce, na równi ze snem o siedmiu szklankach.

Sięgnęłam po „Złodziejkę…” na prośbę córki, która jest obecnie na etapie zaczytywania się historiami dziejącymi się w czasie II wojny światowej. Chciała też nareszcie poznać i tę, bardzo popularną przecież, opowieść. Na czytanie i poznawanie mieszkańców Molching oraz ich wzajemnych relacji zarezerwowałyśmy cały luty. • Lektura "Złodziejki..." nie zrobiła na mnie kolosalnego wrażenia, a jedynie przeciętnie dobre. Czytało się niezgorzej, szybko prąc przed siebie w poznawaniu dziejów Liesel. Nie mam też nic do zarzucenia językowi i stylowi, oba przystępne i przyjemne w odbiorze. • Wydaje mi się, że ta książka dedykowana jest właśnie takiemu młodemu, nastoletniemu czytelnikowi, który nie jest jeszcze gotowy na wielkie historyczne opracowania i bezpośrednie, przerażające świadectwa uczestników wojny i Holocaustu. Samo wydanie jej przez „Naszą Księgarnię” może to sugerować. Książka okazała się świetnym pretekstem do rozwinięcia wielu historycznych kwestii i to było jej największym atutem. Gdybym czytała ją sama, szybko by mnie znużyła. • Nie rozumiałam zupełnie zabiegu z narratorem-śmiercią, dla mnie było to niepotrzebne udziwnienie. Tytuł książki uwiera mnie do tej pory i wcale nie przekonuje, bo nie traktowałam głównej bohaterki jako złodziejki, mimo iż nie zawsze książki zdobywała legalnie, a przetłumaczenie tytułu historii napisanej przez Maxa, dedykowanej Liesel, na „Strząsaczka słów”, nadal przyprawia mnie o gęsią skórkę. • Obie z córką zgadzamy się, że cała historia zbyt była przegadana i rozwleczona. Można było napisać ją zwięźlej.