Długo czekałem na tę trzecią część trylogii SETON pt. "Zatokowa dewiacja". • I choć Wydawca UMiE za jej Autorem, deklarują że nie trzeba przeczytać dwóch pierwszych tomów (:Artefakt umysłu" i "Niezabliźniona nić"), to ja wróciłem do tych dwóch pierwszych tomów i przeczytałem wszystko od początku. • Może jestem tradycjonalistą w czytaniu, ale lubię objąć zamysł autora. • Ale o tym na końcu. • Thriller sensacyjny "Zatokowa dewiacja": • książka należy do rodzaju epiki, opowiadającym o losach bohaterów w określonym czasie i miejscu. Gatunkiem literackim książki jest thriller sensacyjno-przygodowy utrzymujący napięcie i zainteresowanie czytelnika poprzez zaskakującą fabułę, nieoczekiwane zwroty akcji, zagadki i tajemnice do rozwiązania, a także ukazuje przygody i starożytne tajemnice związane z biblijną Mezopotamią. • tytuł książki jest metaforyczny i odnosi się do głównego motywu utworu, czyli notesu, który zawiera informacje o starożytnych artefaktach związanych z biblijną Mezopotamią. Notes jest nazywany zatokową dewiacją, ponieważ jest przedmiotem, który wprowadza bohaterów w błąd i wpływa na ich decyzje, ale również ponieważ jest źródłem niebezpieczeństwa i śmierci. • świat przedstawiony w książce odzwierciedla współczesną rzeczywistość, w której toczy się akcja. Jednakże świat ten jest również fantastyczny, ponieważ zawiera elementy związane z historią, mitologią i religią starożytnego Bliskiego Wschodu. Autor łączy fakty historyczne z fikcją literacką, tworząc ciekawą i oryginalną wizję przeszłości i teraźniejszości. • podmiotem mówiącym w książce jest narrator trzecioosobowy wszechwiedzący, który opowiada o wszystkich bohaterach, ich myślach, uczuciach i działaniach. Narrator ma charakter obiektywny, ponieważ nie ocenia ani nie komentuje postaci i zdarzeń, lecz jedynie je relacjonuje. Narrator stosuje język potoczny, dostosowany do sytuacji i charakteru bohaterów. • adresatem książki jest czytelnik współczesny, który lubi czytać powieści sensacyjne, pełne przygód, zagadek i tajemnic. Książka wymaga od czytelnika uwagi i skupienia, ponieważ fabuła jest skomplikowana i zawiera wiele wątków i postaci. Książka może również zainteresować czytelnika tematyką historyczną i kulturową, związaną ze starożytnym Bliskim Wschodem. • Książka ma kompozycję zamkniętą, ponieważ kończy się rozwiązaniem wszystkich wątków poprzednich tytułów (Artefaktu umysłu i Niezabliźnionej nici) oraz kończy się przesłaniem. Książka składa się z piętnastu rozdziałów o różnej długości, które są podzielone na mniejsze fragmenty. Akcja książki toczy się głównie w Kuwejcie, gdzie Victor Moss dociera z poznanych wcześniej Branowa Sandomierskiego. Stacjonuje tam polska ekspedycja wojskowa poszukująca tajemniczego i jak się wydaje cennego miejsca. Fabuła książki ma charakter chronologiczny, ale zawiera również wsteczne analepsy, czyli retrospekcje do przeszłości bohaterów lub wydarzeń historycznych. • Przyzwyczajony przez autora w poprzednich częściach do często zmieniających się wątków, dynamicznej akcji, przeplatanych intrygami i tajemnicami, w "Zatokowej dewiacji" pisarz zadbał, abym nie żałował poświęconego czasu na lekturę. Moss jeszcze mi bliższy, przechodzi powolną zmianę swej postawy. Wiele wątków zostaje wyjaśnionych, choć nie wszystkie. • Zakończenie jest, jak to napisał jeden z redaktorów w Internecie, majstersztykiem i chociażby dla niego warto przeczytać tę książkę i całą trylogię SETON. • W całej trylogii, zauważyłem, że główny bohater Victor Moss jest postacią dynamiczną, która przechodzi ewolucję wewnętrzną w trakcie powieści. Na początku jest on typowym żołnierzem, który żyje według kodeksu honorowego i lojalności wobec swoich towarzyszy broni. Jest on odważny, zdyscyplinowany i skuteczny w swojej pracy. Nie interesuje się sprawami metafizycznymi ani historycznymi, a jedynie realizacją swoich zadań. Jednakże spotkanie z notesem zmienia jego życie i sposób myślenia. Moss zaczyna zadawać sobie pytania o sens istnienia, rolę losu i przeznaczenia, wpływ przeszłości na teraźniejszość i przyszłość. Zaczyna też odczuwać uczucia do Ewy, która staje się dla niego ważniejsza niż kariera wojskowa. Moss staje się bardziej otwarty na świat i ludzi, a także bardziej świadomy swojej tożsamości i celu. • Dawno nie czytałem książki, która wychodziłaby poza ograny schemat.

Książka, rzekłbym ponadczasowa. Bardzo dobrze się czyta, a wspomnienia bohaterki na przestrzeni blisko stu lat, wiele nie straciły na aktualności. Emocje, emocje. Dramat przeplata się z humorem, a na dodatek wszystko na tle ważnych historii Polski. Zmusza do refleksji.