Kilka lat temu szukałam lektury, która pozwoli mi na chwilę zapomnienia i przeniesie mnie w inne, bardzo odległe czasy. Poszukiwałam książki dawno wydanej i przechadzając się wśród regałów skierowałam swój wzrok na tzw. cegłę. Była to książka Kufer Kasyldy, czyli wspomnienia z lat dziewczęcych. Te 606 stron połknęłam w 3 dni. Czytając przeniosłam się do XVIII i XIX wieku, do różnych środowisk – arystokracji, ziemiaństwa, inteligencji i chłopstwa. Kufer Kasyldy to zbiór fragmentów autentycznych pamiętników dorastających panienek, mężatek, a także prekursorek feminizmu. Wyboru dokonały Danuta Stępniewska, zasłużona bibliotekarka, i Barbara Walczyna, wstęp i noty biograficzne napisała prof. Maria Dernałowicz, pisarka, wybitna historyczka literatury. Tytułowy kufer Kasyldy pojawia się we wspomnieniach Heleny Duninówny (1888–1971, znanej niegdyś autorki powieści dla młodzieży). Był własnością jej mamy, ale wcześniej należał do Kasyldy Kulikowskiej, nauczycielki i działaczki niep­odle­głoś­ciow­ej. • Kufer Kasyldy to cichy szum koronkowych sukien, szelest starego albumu z pożółkłymi fotografiami, westchnienia i urocze porywy serca, zachwyt i smutek, drobne rozterki i radości. Posłuszeństwo rodzicom, patriotyzm, zaręczyny z mężczyznami, których nigdy wcześniej nie widziały, szycie wyprawy, zamążpójście, tak samo dotyczyły panien z wyższych sfer czy ziemiaństwa. Swoją złotą nić wspomnień jako pierwsza zaczyna snuć śliczna, 13-letnia księżniczka Zofia Czartoryska, późniejsza Zamoyska. Kolejny pamiętnik pisze już dostojna, bo 60-letnia matrona – Henrietta z Działyńskich Błędowska. Wymienić też warto autorkę powieści, Klementynę z Tańskich Hoffmanową, pisarkę Marię Dąbrowską, malarkę Pię Górską, powi­eści­opis­arkę­ Narcyzę Żmichowską. Wieko kufra zamykają wspomnienia Marii Skłodowskiej-Curie. Książka ukazała się dwa razy, w 1974 i w 1983 roku w Naszej Księgarni. • Dziełem duetu Stępniewska i Walczyna jest także antologia Godziny dzieciństwa, ukazująca motyw dziecka na przestrzeni stu lat. Dla dziewczynek, panien i dam lektura wskazana i polecana! • Joanna Muniak • Biblioteka Kraków