„Estreicherowie: kronika rodzinna” to skarbnica wiedzy o wybitnym rodzie. Autorka – Krystyna Grzybowska (1902-1963), dramatopisarka, prozaiczka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, była wnuczką historyka literatury Karola Estreichera, córką historyka prawa Stanisława Estreichera i Heleny z domu Longchamps i siostrą historyka sztuki Karola Estreichera jr. • Jej kronika rodzinna dotyczy znakomitych przedstawicieli rodziny uniwersyteckiej (tak określano w Krakowie rody, w których tytuł profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego był przekazywany z ojca na syna). W dorobku rodzinnym najcenniejszym kapitałem jest Bibliografia polska. • Sagę rodzinną rozpoczęła wspomnieniem z 8 lutego 1940 r., kiedy to zwolniono z obozu konc­entr­acyj­nego­ Sachsenhausen-Oranienburg 101 profesorów UJ. Niestety jej ojca, prof. Stanisława Estreichera nie było wśród nich (zmarł w obozie, w grudniu 1939 r.). Krystyna Grzybowska opisuje swoje młode lata spędzone w domu rodzinnym przy ulicy Sobieskiego w Krakowie, gdzie w swoim pokoju (nigdy nie pozwalał nazywać go gabinetem ani biblioteką) pracował ojciec. Nie ogranicza się jedynie do czasów jej współczesnych lecz prowadzi nas przez wieki, od protoplasty rodu Dominika Franciszka a Paulo Österreichera (1750-1809), malarza, profesora rysunku Szkoły Głównej Koronnej), jego syna Alojzego (1786-1852) podróżującego botanika, rektora UJ, dyrektora Ogrodu Botanicznego, wnuka Karola Józefa Teofila „starszego” (1827-1908), bibliografa, dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej, nazywanego ojcem bibliografii polskiej, prawnuka Stanisława Ambrożego (1869-1939), prawnika, rektora UJ aż do praprawnuka Karola Rafała „młodszego” (1906-1984), historyka sztuki, prof. UJ, który odzyskał wiele cennych dzieł zagrabionych w czasie wojny przez Niemców. Nie sposób wymienić wszystkich bohaterów tej niezwykłej ale niełatwej książki. Trzeba podkreślić, że u boku tych wybitnych mężów stanu stały wspaniałe kobiety: matki, żony, siostry. Okres II wojny to czas dramatyczny i walka o wydostanie rękopisu ostatniego tomu Bibliografii – litery Z, który został w pracowni PAU przy Sławkowskiej. Nagła śmierć autorki przerwała wątek losów ludzi, który mieli tak ogromny wpływ na naszą historię i kulturę. Nieukończone dzieło wydano pośmiertnie w 1969 r. • Joanna Muniak • Biblioteka Kraków