„Piszę dla idealnego czytelnika, który tak samo zna moją twórczość jak ja sam. I wszystko rozpozna. Prowadzę z nim cały czas grę”. To słowa Jurija Andruchowycza - autora „Dwunastu kręgów”. • No i wszystko jasne. Jeśli nie zna się poprzednich książek, trzeba sobie jakoś radzić samemu. A nie jest łatwo. W karczmie „Na Księżycu” może się wiele zdarzyć. Położony na połoninie Dzyndzuł budynek ma swoją bogatą przeszłość, którą odsłania przed nami narrator. Towarzyszy on nam bardzo wyraźnie w poznawaniu świata przedstawionego powieści. Stwierdza np. „nastał ranek i warto by obudzić Zumbrunnena. Będzie nam potrzebny do obejrzenia wnętrza budynku”. Razem z Karlem-Josephem Zumbrunnenem poznajemy nie tylko pensjonat, ale i współczesną Ukrainę. Choć nie jest to jednak zbyt pełna wiedza i nie to jest dla Andruchowycza istotne. Jego książka rozgrywa się bardziej w sferze metafizyki. Świat realny przeplatany jest wizjami sennymi. Nad całością zaś unosi się duch łemkowskiego poety Bohdana IhoraAntonycza, którego twórczość jest bardzo bliska Andruchowyczowi - pisał o nim doktorat. • Pisarz, widząc w nim idola na miarę Morrisona czy Hendrixa, tworzy jego fikcyjną biografię. Ta faktyczna była zbyt pospolita, np. śmierć w wieku 28 lat na skutek powikłań po zapaleniu płuc. Zdecydowanie ciekawiej jest pokazać, że popełnił samobójstwo wraz ze swoją kochanką, pozostawiając w żałobie narzeczoną. Przecież ktoś, kto pisał: „Moje pieśni - nad rzeką czasu most kalinowy, jam zakochany w życiu poganin” czy „W ten wieczór pełen wiosny chodźże ze mną do karczmy na księżycu wypić okowity” - nie może być taki zwyczajny. „Dwanaście kręgów” to niewątpliwie hołd dla Antonycza i jego twórczości. Dla czytelnika natomiast okazja do zainteresowania się poetą, o którym chyba bardzo niewielu słyszało. • Antonycz, Zumbrunnen, Jarko Mahik - reżyser, który ma nakręcić reklamę Balsamu Warcabycza, poeta Artur Pepa, jego żona Roma Woronycz, jej córka Kołomeja - to tylko niektóre z barwnych postaci pojawiających się w powieści ukraińskiego pisarza. Jak sam twierdzi „zależało mu, by w okolicy Czortopola znaleźć strefę, w której można by komunikować się z umarłymi”. No bo po śmierci wiadomo, mamy się spotkać, ale: „Chodzi o to, by jeszcze tu na ziemi móc się jakoś spotkać”. A przecież w świecie realnym nie jest to możliwe. Zatem pozostaje np. karczma „Na Księżycu”. • „Dwanaście kręgów” to niełatwa lektura, zwłaszcza dla tych, którzy od niej zaczną poznawanie twórczości J. Andruchowycza. Jednak może warto podjąć ten wysiłek, odczytać wraz z Kołomeją dwanaście kręgów i zrozumieć, że ten dwunasty to „krąg wieczności, początek i koniec w jednym. Alfa i Omega, my wszyscy razem i każde z osobna”.