"Dawni Mongołowie" • Autor: Stanisław Kałużyński, Moja ocena: 9/10. • "Dawni Mongołowie" to druga publikacja Stanisława Kałużyńskiego, którą miałem okazję przeczytać po wcześniejszej lekturze jego książki "Imperium Mongolskie" (Warszawa, 1970). Tym razem autor ponownie oferuje solidne opracowanie dotyczące mongolskich ludów, zarówno przed powstaniem Imperium, jak i w jego trakcie. Publikacja liczy około 300 stron i zawiera kilkadziesiąt ilustracji, które, co warto podkreślić, są wyłączone z numeracji stron i wydrukowane na lepszej jakości papierze. Ilustracje te są czytelne i doskonale uzupełniają treść, przybliżając czytelnikowi realia mongolskiego życia. • Książka składa się z sześciu starannie zaplanowanych rozdziałów: • Stepowy Wicher • Step i Las • Niebo i Ziemia wobec nowych bogów • Plemię, ród i rodzina • Od chanatu do Imperium • Naród łuczników • Kałużyński w niezwykle wciągający sposób wprowadza nas w świat Mongołów, ukazując ich specyfikę kulturową oraz charakterystyczne dla nich życie na stepach. Z niezwykłą precyzją opisuje zarówno ich relację z przyrodą, jak i struktury społeczne, religijne oraz polityczne. Każdy rozdział to głęboka analiza ich historii i sposobu życia, a jednocześnie próba zrozumienia, jak z koczowniczych ludów wyłoniło się jedno z najpotężniejszych imperiów świata. • Dzięki tej książce dowiedziałem się wielu fascynujących szczegółów o ludziach, którzy niegdyś walczyli na ziemiach Europy, a dziś wydają się tak odlegli, zarówno w czasie, jak i przestrzeni. Autorowi udało się przedstawić Mongołów w sposób nie tylko rzetelny, ale i przystępny, co sprawia, że lektura wciąga od pierwszej do ostatniej strony. Mimo że publikacja pochodzi z 1983 roku, to wciąż jest aktualna jako książka historyczna, której wartość poznawcza nie traci na znaczeniu. • Gorąco polecam wszystkim zainteresowanym historią ludów stepowych oraz kulturą Mongolii – "Dawni Mongołowie" to obowiązkowa pozycja dla pasjonatów tego tematu.