Muzy Młodej Polski:

życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich

Autor:
Monika Śliwińska
Lektor:
Joanna Jędryka ...
Wydawcy:
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Larix (2007-2015)
Wydawnictwo Iskry (2014)
Wydawnictwo LITERACKIE (2011)
Wydane w seriach:
Czytak Larix
Autotagi:
audiobooki
biografie
druk
książki
literatura faktu, eseje, publicystyka
modernizm
Więcej informacji...
5.0

Trzy siostry: Maria, Zofia i Eliza Pareńskie. Trzy muzy Stanisława Wyspiańskiego. Maryna i Zosia, pod własnymi imionami, zostały sportretowane przez niego w Weselu, prapremiera dramatu w marcu 1901 roku przerodziła się w wielki skandal towarzyski w Krakowie. Wesele dało Wyspiańskiemu nieoficjalny przydomek czwartego wieszcza, a siostrom Pareńskim literacką nieśmiertelność. Maria, Maryna, wielka miłość i muza Witolda Wojtkiewicza, portretowana także przez Wyspiańskiego, została żoną Jana Raczyńskiego, zapomnianego dzisiaj pediatry, który jako pierwszy wykazał doświadczalnie związek krzywicy z niedoborem światła słonecznego. Z trzecim mężem, Janem Grekiem, i szwagrem, Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, zginęła w egzekucji profesorów lwowskich w pierwszych dniach niemieckiej inwazji na ZSRR. Zofia, Fusia, Boyowa, została żoną Tadeusza Żeleńskiego. Jej portret z synem autorstwa Stanisława Wyspiańskiego jest jednym z najpiękniejszych pasteli z serii "Macierzyństwo". Przyjaźniła się z mężem, choć obydwoje szukali miłości poza małżeństwem. „Dobra, rozumna i miła towarzyszka pracy” - napisał o niej Boy. Eliza, Lizka, najmłodsza z sióstr, najmniej znana, choć najczęściej portretowana, była żoną młodopolskiego poety Edwarda Leszczyńskiego. W swoim krótkim życiu zmagała się z problemami emocjonalnymi, uzależnieniem od alkoholu i opiatów. Popełniła samobójstwo, mając trzydzieści pięć lat (www.empik.com).
Więcej...
Wypożycz w krakowskiej bibliotece
Dostęp online
Brak zasobów elektronicznych
dla wybranego dzieła.
Dodaj link
Recenzje
  • „Trzy siostry były, trzy siostry jak Psyche • przeczyste, jasne, trwożliwe i ciche: • Wiara, Nadzieja, Miłość ich imiona... • Z tych dwie umarły, a trzecia nad nimi • w niemej boleści, z rękoma zwisłymi, • Miłość, stanęła jak słup, odrętwiona.” • K. Przewa-Tetmajer (1898) • • Maryna (1884-1941), Zosia (1886-1956) i Lizka (1888-1923) Pareńskie, bohaterki książki, ukochane córki Stanisława Pareńskiego, lekarza i profesora oraz Elizy z Mühleisenów Pareńskiej (nazywanej Aspazją, protektorki S. Wyspiańskiego), siostry Adama i Jana Pareńskich. Nieśmiertelność dał im S. Wyspiański, umieszczając Zosię i Marynę w swoim arcydramacie „Wesele” (premiera 16.03.1901 r.). • „Muzy Młodej Polski : życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich” Moniki Śliwińskiej to prawdziwe „kompendium” wiedzy na temat schyłku XIX i I poł. XX stulecia w Krakowie. Zaglądniemy do salonów krakowskich, poobserwujemy środowisko artystyczne i kulturalne, podglądniemy cyganerię krakowską. Zobaczymy narodziny Młodej Polski i wraz z odejściem ostatnich bohaterów zamknięcie w rodzinie tej epoki. • Państwo Pareńscy prowadzili dom otwarty (pałac dotrwał do naszych czasów, mieści się za Pocztą Gł. przy ul. Wielopole 4, stanowi główną część hotelu Holiday Inn - S. Wyspiański czytał tu fragmenty „Wesela” nim trafiło na scenę, córki państwa Pareńskich szyły tutaj stroje dla szopkowych kukiełek Zielonego Balonika), który z mieszczańskiego zmienił się w salon artystyczno-literacki. Eliza Pareńska (również uwieczniona w „Weselu” w osobie Radczyni) jako jedna z pierwszych dam w Krakowie zaczęła kolekcjonować obrazy ówczesnych twórców. Jej córki od najmłodszych lat przebywały w otoczeniu artystów, były ich muzami, uczestniczyły w słynnym weselu bronowickim. Wielokrotnie portretował je S. Wyspiański (Portret Zofii Żeleńskiej, Maryny Pareńskiej, Elizy Pareńskiej, Podwójny obraz Elizy Pareńskiej- obraz zaginiony [Link] , zapomniany obecnie Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii) [Link] ) sprzedany w 2011 r. za 1 mln 150 tys. do Szwecji. Malował je również W. Wojtkiewicz (beznadziejnie zakochany w Marynie). • Także willa Pareńskich „ Eliza” w Tenczynku (zachowała się do naszych czasów, własność rodziny Leszczyńskich) tętniła życiem artystycznym (częstym gościem była Haneczka Rydlówna, również uwieczniona w „Weselu”). Mijały lata. Zosia (Fusia) została panią „Boyową” Żeleńską, Maryna panią Raczyńską ( jeszcze dwukrotnie zmieniała nazwisko – na Jasieńską i Grekową), z Lizką ożenił się E. Leszczyński. A w tle młodopolski Kraków i splatające się z życiem Pareńskich losy ich rodziny i znajomych : Mühleisenów, Raczyńskich, Leszczyńskich, Żeleńskich, Tetmajerów, Wyspiańskich, Rydlów, A. Czechówny, A. Domańskiej. • Książka wzbogacona o fotografie rodzinne i reprodukcje obrazów (szkoda, że czarno-białe). • Jeśli bliska jest Twojemu sercu Młoda Polska, chcesz dowiedzieć się która z sióstr miała najbarwniejsze, najciekawsze życie, jak odeszły, kogo i co po sobie zostawiły, nie zwlekaj! JM
Dyskusje

Brak wątków

Przejdź do forum
Nikt jeszcze nie obserwuje nowych recenzji tego dzieła.
Opis
Autor:Monika Śliwińska
Lektorzy:Joanna Jędryka Wojciech Chorąży
Wydawcy:Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Larix (2007-2015) Wydawnictwo Iskry (2014) Wydawnictwo LITERACKIE (2011)
Serie wydawnicze:Czytak Larix
ISBN:978-83-08-05010-1 978-83-244-0377-6 978-83-244-1139-9 978-83-244-0377-6 978-83-244-1139-9
Autotagi:audiobooki biografie biografie zbiorowe CD czytak dokumenty elektroniczne dokumenty historyczne druk elementy biograficzne historia książki literatura literatura faktu, eseje, publicystyka modernizm MP3 nagrania zasoby elektroniczne
Powyżej zostały przedstawione dane zebrane automatycznie z treści 23 rekordów bibliograficznych, pochodzących
z bibliotek lub od wydawców. Nie należy ich traktować jako opisu jednego konkretnego wydania lub przedmiotu.
Okładki
Kliknij na okładkę żeby zobaczyć powiększenie lub dodać ją na regał.
KrakowCzyta.pl to portal, którego sercem jest olbrzymi katalog biblioteczny, zawierający setki tysięcy książek zgromadzonych w krakowskich bibliotekach miejskich. To miejsce promocji wydarzeń literackich i integracji społeczności skupionej wokół działań czytelniczych. Miejsce, w którym możemy szukać, rezerwować, recenzować, polecać i oceniać książki.

To społeczność ludzi, którzy kochają czytać i dyskutować o literaturze.
W hali odlotów Międ­zyna­rodo­wego­ Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków-Balice został uruchomiony biblioteczny regał – Airport Library! To kolejny wspólny projekt z Centrum Edukacji Lotniczej (CEL) Kraków Airport! Airport Library, czyli Odlotowa Biblioteka to bezpłatny samoobsługowy regał, z którego mogą korzystać pasażerowie oczekujący na lot. Można znaleźć na nim książki dla dzieci oraz dorosłych w wersji polskiej oraz obcojęzycznej. Udostępnione dzieła należy odłożyć na półki biblioteczki przed odlotem. • Książki na ten cel przekazała Biblioteka Kraków oraz krakowskie konsulaty, współpracujące z Instytutem Kultury Willa Decjusza nad Wielokulturową Biblioteką dla krakowian. • Konsulaty, które przekazały książki na regał Airport Library: Konsulat Generalny Węgier w Krakowie, Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, Konsulat Republiki Indonezji w Krakowie, Konsulat Generalny USA w Krakowie, Konsulat Generalny Republiki Słowackiej w Krakowie oraz Konsulat Królestwa Hiszpanii w Krakowie. • Airport Library to kolejny wspólny projekt Centrum Edukacji Lotniczej (CEL) Kraków Airport i Biblioteki Kraków. Obie instytucje rozpoczęły współpracę w maju 2022 roku, podczas Święta Rodziny Krakowskiej. W czerwcu w CEL została otworzona stała biblioteczka o tematyce podróżniczej „Odlotowa biblioteka” działająca na zasadzie book­cros­sing­owej­. Od lipca w filiach Biblioteki Kraków rozp­owsz­echn­iane­ są egzemplarze kwartalnika „Airside” wydawanego przez CEL Kraków Airport.
foo