Wiersze

• 

  gosiakulisiewicz
  Andrzej Bursa to poeta zbuntowany, autor wierszy ironicznych i drapieżnych, łączący kolokwializmy z elementami obrazowania zaczerpniętymi z kultury starożytnej Grecji. Bursa podobnie jak francuski poeta Artur Rimbaud, pisał wiele w bardzo młodym wieku, a potem ta twórczość nagle się urwała. W przypadku Bursy to przedwczesna śmierć w wieku 25 lat przecięła nić poezji. • Jednym z ważniejszych wątków twórczości polskiego poety jest niemożność osiągnięcia mitycznej Arkadii, krainy wiecznego szczęścia tu i teraz w naszym życiu. „Hałas ulic zatopił błękitne poszumy” („Prowadziły nas lata tamtego niedziele”), cywilizacja zniszczyła harmonię, która jest w naturze. „Miasto wjechało na nas jak czołgiem swoimi wieżami” to konstatacja na wskroś pesymistyczna. Elementy arkadyjskie, podróż na wyspy szczęśliwe jest u Bursy zazwyczaj połączona ze wspomnieniem jego ukochanej żony Ludwiki, tak jak w wierszu „Pochwała naszych wycieczek”. Jego poczucie wiecznej wiosny jest ulotne i na dłuższą metę niemożliwe. Pesymistyczna wizja życia w wierszach Bursy pozwala nam raczej odnajdować tęsknotę za utraconym rajem, Edenem i szczęściem niż zrealizowanie tego marzenia. To wiecznie niespełnione dążenie widoczne jest najbardziej w wątkach miłosnych i związanych z naturą („Wiosna”). Pełna realizacja raju jest u Bursy możliwa tylko w marzeniach („Nadzieja”) lub w wizjach szaleńca. • Drugi w cyklu sześciu wierszy „Malarstwo obłąkanego” utwór „Wizja pierwsza” jest pełnym literackim ucieleśnieniem mitu arkadyjskiego. Cechami tego idealnego świata są otwarcie i nieograniczoność: „Wchodzę bramą bez muru/ Bramą co nie zamyka tylko otwiera”. Pełna harmonia ucieleśnia się poprzez muzykę, kolory, naturę, uczucia, wizje biblijnego i starogreckiego raju. Ten stan szczęśliwości objawia się w uczuciu rozmarzenia, błogostanu i zanurzeniu w czymś dobrym („rozmarzający ocean”). Wizja pełna jest błękitu, bieli, rozgwieżdżenia, jasności (rozgwieżdżone błękitne chóry”). Towarzyszy jej niebiańska muzyka pasterzy, faunów i chórów. Obecna też z w innych wierszach Bursy natura objawia się tu poprzez obrazy uwznioślone: drzewostan jest mleczny jak droga mleczna, a łąka niebiańska. („W mlecznej drodze gwiazd białe koźlę”). Pojawia się też kosmiczny ogrom w wizji oceanu, rzec można transowej, kosmos jest tu też wielką otulającą matką. • Motywy biblijne złączone są organicznie z mitologicznymi. To w biblijnym raju i na greckiej Wyspie Błogosławionych drzewa same karmiły człowieka („W drzewostanie mlecznym ciału dobrze”). W wierszu „Wizja pierwsza” Bursy brodaty faun kojarzący się nam z mitologią grecką gra na purpurowej trąbie. Ten występujący w Apokalipsie instrument tworzy tu niebiańską, zachwycającą muzykę i nie ma swoich przerażających konotacji. „Partytury z nieba usnute”, błękitne chóry tworzą dźwiękową wizję wysp szczęśliwych, motywu arkadyjskiego. Wątek anielskich chórów często występuje w Biblii. Muzyka służy przemianie, przeanieleniu rzeczywistości („Partytury z nieba usnute/ Cały glob przeczarowują w błękit’). Poetyckie powtórzenia sugerują powtarzalność i nieskończoność tej rzeczywistości. Wiersz ma otwarte zakończenie, nie zamyka go żadna puenta. • Można zaryzykować przewrotną tezę, że „Wizja pierwsza” to jeden z najbardziej optymistycznych wierszy Andrzeja Bursy, nawet pomimo tego, że znajduje się w cyklu „Malarstwo obłąkanego”. Wiersz ten przedstawia spełniony mit arkadyjski. Utwór pokazuje uwolnioną od zmysłów świadomość i jest kontynuacją wizji z pierwszego wiersza cyklu („Dziś cichutko od ich zmysłów (…)/ uwolniłem się lekki i czysty”). W kontekście całego cyklu mit arkadyjski ucieleśnia się tu nie tylko w obiektywnie istniejącej rzeczywistości, ale i w stanie umysłu, oczyszczonego i oderwanego od zwykłego życia, umysłu oświeconego, jaźni. • Andrzej Bursa • Wizja pierwsza • Wchodzę bramą bez muru • Bramą co nie zamyka tylko otwiera • Rozgwieżdżone błękitne chóry • Rozmarzający ocean • Pasterz gra na błękitnej kobzie • Brodaty faun na purpurowej trąbie • W mlecznej miazdze gwiazd białe koźlę • Nasłuchuje jak pasterz gra na trąbie • La la la błękitne instrumenty • Partytury z nieba usnute • Cały glob przeczarowują w błękit • Moje białe idiotyczne nuty • W drzewostanie mlecznym ciału dobrze • Pasterz śpiewa na błękitnej kobzie

Brak wątków