Kolejny almanach poetyckiej Grupy Każdy. W 2015 roku ta krakowska Grupa obchodziła dwudziestolecie istnienia. W zbiorze znajdują się również wiersze nieżyjących już założycieli Grupy: Anny Kajtochowej i Ryszarda Rodzika (oraz Wiesława Jarosza uczestniczącego od początku Grupy). Poezja różnorodna, jak jej autorzy tu pomieszczeni, między innymi: Aneta Kielan-Pietrzyk, Justyna Babiarz, Maria Baster-Grząślewicz, Renata Batko, Małgorzata Bielakowska, Marzena Dąbrowa-Szatko, Jadwiga Goraj, Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, Małgorzata Kulisiewicz, Robert Marcinkowski, Teresa Oleś-Owczarkowa, Joanna Rzodkiewicz, Marian Kowalik, Gina Jusięga, Joachim Neander, Marek Porąbka, Irena Dukalska i wielu, wielu innych wspaniałych poetów. • Redakcja książki: poetka Aneta Kielan-Pietrzyk, która aktualnie prowadzi comiesięczne spotkania Grupy Każdy.

Andrzej Bursa to poeta zbuntowany, autor wierszy ironicznych i drapieżnych, łączący kolokwializmy z elementami obrazowania zaczerpniętymi z kultury starożytnej Grecji. Bursa podobnie jak francuski poeta Artur Rimbaud, pisał wiele w bardzo młodym wieku, a potem ta twórczość nagle się urwała. W przypadku Bursy to przedwczesna śmierć w wieku 25 lat przecięła nić poezji. • Jednym z ważniejszych wątków twórczości polskiego poety jest niemożność osiągnięcia mitycznej Arkadii, krainy wiecznego szczęścia tu i teraz w naszym życiu. „Hałas ulic zatopił błękitne poszumy” („Prowadziły nas lata tamtego niedziele”), cywilizacja zniszczyła harmonię, która jest w naturze. „Miasto wjechało na nas jak czołgiem swoimi wieżami” to konstatacja na wskroś pesymistyczna. Elementy arkadyjskie, podróż na wyspy szczęśliwe jest u Bursy zazwyczaj połączona ze wspomnieniem jego ukochanej żony Ludwiki, tak jak w wierszu „Pochwała naszych wycieczek”. Jego poczucie wiecznej wiosny jest ulotne i na dłuższą metę niemożliwe. Pesymistyczna wizja życia w wierszach Bursy pozwala nam raczej odnajdować tęsknotę za utraconym rajem, Edenem i szczęściem niż zrealizowanie tego marzenia. To wiecznie niespełnione dążenie widoczne jest najbardziej w wątkach miłosnych i związanych z naturą („Wiosna”). Pełna realizacja raju jest u Bursy możliwa tylko w marzeniach („Nadzieja”) lub w wizjach szaleńca. • Drugi w cyklu sześciu wierszy „Malarstwo obłąkanego” utwór „Wizja pierwsza” jest pełnym literackim ucieleśnieniem mitu arkadyjskiego. Cechami tego idealnego świata są otwarcie i nieograniczoność: „Wchodzę bramą bez muru/ Bramą co nie zamyka tylko otwiera”. Pełna harmonia ucieleśnia się poprzez muzykę, kolory, naturę, uczucia, wizje biblijnego i starogreckiego raju. Ten stan szczęśliwości objawia się w uczuciu rozmarzenia, błogostanu i zanurzeniu w czymś dobrym („rozmarzający ocean”). Wizja pełna jest błękitu, bieli, rozgwieżdżenia, jasności (rozgwieżdżone błękitne chóry”). Towarzyszy jej niebiańska muzyka pasterzy, faunów i chórów. Obecna też z w innych wierszach Bursy natura objawia się tu poprzez obrazy uwznioślone: drzewostan jest mleczny jak droga mleczna, a łąka niebiańska. („W mlecznej drodze gwiazd białe koźlę”). Pojawia się też kosmiczny ogrom w wizji oceanu, rzec można transowej, kosmos jest tu też wielką otulającą matką. • Motywy biblijne złączone są organicznie z mitologicznymi. To w biblijnym raju i na greckiej Wyspie Błogosławionych drzewa same karmiły człowieka („W drzewostanie mlecznym ciału dobrze”). W wierszu „Wizja pierwsza” Bursy brodaty faun kojarzący się nam z mitologią grecką gra na purpurowej trąbie. Ten występujący w Apokalipsie instrument tworzy tu niebiańską, zachwycającą muzykę i nie ma swoich przerażających konotacji. „Partytury z nieba usnute”, błękitne chóry tworzą dźwiękową wizję wysp szczęśliwych, motywu arkadyjskiego. Wątek anielskich chórów często występuje w Biblii. Muzyka służy przemianie, przeanieleniu rzeczywistości („Partytury z nieba usnute/ Cały glob przeczarowują w błękit’). Poetyckie powtórzenia sugerują powtarzalność i nieskończoność tej rzeczywistości. Wiersz ma otwarte zakończenie, nie zamyka go żadna puenta. • Można zaryzykować przewrotną tezę, że „Wizja pierwsza” to jeden z najbardziej optymistycznych wierszy Andrzeja Bursy, nawet pomimo tego, że znajduje się w cyklu „Malarstwo obłąkanego”. Wiersz ten przedstawia spełniony mit arkadyjski. Utwór pokazuje uwolnioną od zmysłów świadomość i jest kontynuacją wizji z pierwszego wiersza cyklu („Dziś cichutko od ich zmysłów (…)/ uwolniłem się lekki i czysty”). W kontekście całego cyklu mit arkadyjski ucieleśnia się tu nie tylko w obiektywnie istniejącej rzeczywistości, ale i w stanie umysłu, oczyszczonego i oderwanego od zwykłego życia, umysłu oświeconego, jaźni. • Andrzej Bursa • Wizja pierwsza • Wchodzę bramą bez muru • Bramą co nie zamyka tylko otwiera • Rozgwieżdżone błękitne chóry • Rozmarzający ocean • Pasterz gra na błękitnej kobzie • Brodaty faun na purpurowej trąbie • W mlecznej miazdze gwiazd białe koźlę • Nasłuchuje jak pasterz gra na trąbie • La la la błękitne instrumenty • Partytury z nieba usnute • Cały glob przeczarowują w błękit • Moje białe idiotyczne nuty • W drzewostanie mlecznym ciału dobrze • Pasterz śpiewa na błękitnej kobzie

"Moje życie... Kiedy o tym myślę, widzę przed sobą smugę światła. Przy bliższym spojrzeniu smuga ta przybiera kształt komety, z głową i ogonem. Głowa o najsilniejszym świetle, to dzieciństwo i dorastanie. Dalej ku tyłowi kometa rozrzedza się. Ta najdalsza część, ogon, staje się coraz bardziej rozproszona, ale i szersza. Teraz jestem daleko z tyłu, w ogonie komety..." • Z wiersza: "Wspomnienia mnie widzą" • "Most: wielki ptak z żelaza żeglujący obok śmierci." • Z wiersza: "Z roztopów" (1966), tłum. Roman Kaźmierski • "Nie wstydź się tego, że jesteś człowiekiem, bądź dumny! • W twoim wnętrzu otwiera się sklepienie za sklepieniem bez końca. • Nigdy nie będziesz gotowy i tak jest słusznie." • Z wiersza: "Łuki romańskie", ze zbioru "Niebieski dom", IBiS, Warszawa 2000, tłum.L. Neuger

Paul Celan (1920–70) – żydowski poeta urodzony w Rumunii tworzący w języku niemieckim. • "Czarne mleko świtu pijemy je o zmroku • pijemy je w południe i rano pijemy je w nocy • pijemy je pijemy • szpadlem ryjemy grób napowietrzny nie będzie uwierać" • Z wiersza: "Fuga śmierci" • "Jest godzina, która z prochu tworzy twój orszak, • z twojego domu w Paryżu – ołtarz ofiarny twych rąk, • z twoich czarnych oczu – najczarniejsze oczy." • Z wiersza: "W podróży" z tomu "Mak i pamięć" (1952), tłum. Ryszard Krynicki • "Śmierć jest mistrzem z Niemiec" • Z wiersza: "Fuga śmierci"

Książka to zbiór poezji i esejów o twórczości zamieszczonych poetów: Renaty Batko, Katarzyny Bułat, Marzeny Dąbrowy-Szatko, Małgorzaty Hrycaj, Adriany Jarosz, Małgorzaty Kulisiewicz, Joanny Krzyżańskiej, Leszka Lisieckiego, Joachima Neandera, Joanny Rzodkiewicz, Elizy Segiet, Joanny Słodyczki i Grzegorza Skórki. Te wnikliwe i erudycyjne eseje napisała Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. • W części poetyckiej zaprezentowane są po cztery wiersze wymienionych poetów, których łączy Wydawnictwo Signo, wspólne grupy poetyckie (m.in. Grupa Każdy) oraz pewna pokoleniowość i stylistyka.